Page 15 - แผนการใช้ที่ดินจังหวัดพิษณุโลก
P. 15
บทที่ 2
ข้อมูลทั่วไป
2.1 ประวัติและเอกลักษณ์
1. ความเป็นมา การตั้งถิ่นฐาน ชื่อเดิม ความส าคัญทางประวัติศาสตร์ เกียรติภูมิ
จังหวัดพิษณุโลกเป็นจังหวัดที่มีความส าคัญทางด้านประวัติศาสตร์มานานหลายปีชั่วอายุคน
เมืองเดิมพิษณุโลกเป็นเมืองเก่าสมัยขอมอยู่ห่างจากที่ตั้งตัวเมืองปัจจุบันลงไปทางทิศใต้ประมาณ
5 กิโลเมตร เรียกว่า“เมืองสองแคว” เพราะเมืองนี้ตั้งอยู่ระหว่างแม่น้ าน่านและแม่น้ าแควน้อย
แต่ปัจจุบันเมื่อแม่น้ าแควน้อยเปลี่ยนเส้นทางเดินออกห่างไปประมาณ 10 กิโลเมตร ที่ตั้งเมืองสองแคว
เก่าในปัจจุบันคือ บริเวณวัดจุฬามณีซึ่งเป็นวัดเก่าแก่ของจังหวัดพิษณุโลก ในสมัยสุโขทัยครั้งสมเด็จพระ
มหาธรรมราชาลิไท ได้โปรดฯให้ย้ายเมืองสองแควมาตั้งอยู่ ณ ตัวเมืองในปัจจุบัน เมื่อประมาณ
ปี พ.ศ.1900 แต่ยังคงเรียกว่าเมืองสองแควเรื่อยมา โดยให้พระไสสือไทราชโอรส มาครองเมืองในฐานะ
เมืองลูกหลวง ต่อมาในสมัยอยุธยาเมืองสองแควเปลี่ยนชื่อเป็นเมืองพิษณุโลก และทวีความส าคัญมาก
เพราะโดยลักษณะที่ตั้งของเมืองพิษณุโลกนั้น ตั้งอยู่ระหว่างกรุงศรีอยุธยาและอาณาจักรฝ่ายเหนือ
ครั้นถึงสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ เมืองพิษณุโลกมีฐานะเป็นราชธานีของไทยอยู่นานถึง 25 ปี
คือ ตั้งแต่ ปีพ.ศ. 2005 – 2030 สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ เสด็จประทับที่เมืองนี้และทรงผนวชที่
วัดจุฬามณีด้วย
นอกจากนี้ยังเป็นเมืองพระราชสมภพของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ในอดีตเคยเป็นเมือง
ราชธานีฝ่ายเหนือของเมืองแถบลุ่มน้ ายมและน้ าน่าน มีพระมหาอุปราชปกครองติดต่อกันมาหลาย
พระองค์ ในสมัยรัตนโกสินทร์ พิษณุโลกยังคงเป็นเมืองเอกขึ้นตรงต่อกรุงเทพฯ ในปี พ.ศ. 2437
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดฯ ให้ยกฐานะเมืองพิษณุโลกขึ้นเป็นมณฑลเรียกว่า
มณฑลพิษณุโลก ต่อมาเมื่อยกเลิกการปกครองแบบมณฑลแล้ว พิษณุโลกจึงมีฐานะเป็นจังหวัดมาจนถึง
ปัจจุบัน (ส านักงานจังหวัดพิษณุโลก, 2561 : 1)
2. ค าขวัญจังหวัด
พระพุทธชินราชงามเลิศ ถิ่นก าเนิดพระนเรศวร สองฝั่งน่านล้วนเรือนแพ
หวานฉ่ าแท้กล้วยตาก ถ้ าและน้ าตกหลากตระการตา
3. สถานที่ส าคัญ
จังหวัดพิษณุโลกมีความเจริญเติบโตและขยายตัวอย่างรวดเร็วในทุกด้านและเป็นจังหวัด
ศูนย์กลางเชื่อมต่อหลายจังหวัดในกลุ่มภาคเหนือตอนล่าง ซึ่งจากการเป็นจังหวัดศูนย์กลางดังกล่าว
ท าให้เกิดการเชื่อมโยงการท่องเที่ยวทั้งในเชิงประวัติศาสตร์และเชิงนิเวศน์ เชื่อมโยงกันทั้งจังหวัด
เพชรบูรณ์ ตาก อุตรดิตถ์ สุโขทัย ในขณะเดียวกัน จังหวัดพิษณุโลกมีสถานที่ท่องเที่ยวที่ส าคัญและ
หลากหลาย ทั้งทางด้านศาสนา วัฒนธรรมประเพณี และแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่มีชื่อเสียง โดยในแต่
ละปีมีจ านวนนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศเข้ามาเยี่ยมชมจังหวัดพิษณุโลก เป็นจ านวนไม่
