Page 9 - แผนการใช้ที่ดินเพื่อการผลิตข้าวคุณภาพสูงรายพันธู์ กข43
P. 9
บทที่ 1
บทนำ
1.1 หลักการและเหตุผล
ื
ข้าวเป็นพชอาหารหลักและการทำนาเป็นอาชีพหลักที่สำคัญของเกษตรกรไทย ประเทศไทย
มีพื้นที่เพาะปลูกข้าว ในปี 2565/66 เนื้อที่ 72.464 ล้านไร่ (แบ่งเป็นนาปี 62.917 ล้านไร่ และนาปรัง
9.547 ล้านไร่) หรือคิดเป็นร้อยละ 48.39 ของพื้นที่การเกษตร เกษตรกรผู้ปลูกข้าวนาปีและนาปรัง
มีจำนวนรวม 5.17 ล้านครัวเรือน หรือคิดเป็นร้อยละ 72.41 ของครัวเรือนเกษตรกรที่ขึ้นทะเบียน
เกษตรกรทั้งประเทศ สามารถผลิตข้าวได้ 34.05 ล้านตันข้าวเปลือก และส่งออกทำรายได้ให้แก่ประเทศได้
138,452 ล้านบาท นอกจากนั้น ข้าวยังเป็นแหล่งรายได้ที่สำคัญของภาคอุตสาหกรรมต่อเนื่อง
เป็นจำนวนมากก่อให้เกิดการจ้างงานในอุตสาหกรรมข้าวหลายล้านครัวเรือน
ในช่วงที่ผ่านมาการดำเนินนโยบายด้านข้าวของรัฐบาลเพื่อช่วยเหลือชาวนาในด้านราคาผลผลิต
ให้มีราคาสูงกว่าราคาตลาด ทำให้ชาวนาไม่ทราบราคาที่แท้จริงส่งผลให้มีการเพิ่มพื้นที่การผลิตและ
ผลผลิตเพมจำนวนมาก ขณะเดียวกันความใส่ใจในการพฒนาคุณภาพข้าวน้อยลง ทำให้ประเทศไทย
ั
ิ่
ไม่สามารถพัฒนาขีดความสามารถในการแข่งขันได้ในด้านการตลาดต่างประเทศกับประเทศอื่น ๆ
เป็นผลให้การส่งออกลดลงจำนวนมากและส่งผลให้มีปริมาณข้าวคงเหลือในประเทศจำนวนมาก
เนื่องจากผลผลิตข้าวของประเทศมีการบริโภคภายในเพียงครึ่งเดียว ส่วนที่เหลือจะต้องส่งออกไป
จำหน่ายต่างประเทศและในสภาพปัจจุบันประเทศผู้ส่งออกข้าวหลายประเทศได้มีการพัฒนา
ประสิทธิภาพการผลิตและเพมขีดความสามารถในการแข่งขันการส่งออกได้สูงขึ้น โดยมีต้นทุนการผลิต
ิ่
ที่ต่ำกว่าประเทศไทยทำให้สามารถแย่งส่วนแบ่งในตลาดโลกได้เพิ่มขึ้น ทำให้ปัจจุบันรัฐบาลต้อง
ปรับเปลี่ยนจากนโยบายด้านราคาข้าวเปลือกเป็นการเพมประสิทธิภาพในการผลิตและปรับปรุงคุณภาพ
ิ่
ของผลผลิต เพื่อลดต้นทุนการผลิตและรักษาระดับผลผลิตให้มีปริมาณและคุณภาพสมดุลกับ
ความต้องการของตลาด
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้จัดทำแผนปฏิบัติการด้านการเกษตรและสหกรณ์ พ.ศ. 2566-2570
เพื่อให้เป็นแผนพัฒนาประเทศรายสาขาการเกษตร โดยมีความเชื่อมโยงกับยุทธศาสตร์ชาติ
แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ แผนการปฏิรูปประเทศ (ฉบับปรับปรุง) แผนพัฒนาเศรษฐกิจและ
สังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2566-2570) และแผนอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับภาคการเกษตร
ซึ่งแผนปฏิบัติการด้านการเกษตรและสหกรณ์ พ.ศ. 2566-2570 มีประเด็นการพัฒนา 4 ประเด็น ได้แก่
1) ยกระดับศักยภาพเกษตรกรและสถาบันเกษตรกรสู่ผู้ประกอบธุรกิจเกษตรสมัยใหม่ 2) ส่งเสริมและ
พัฒนาการผลิตสินค้าเกษตรและบริการมูลค่าสูง 3) เพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารจัดการทรัพยากร
ทางการเกษตร และ 4) พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและสิ่งอำนวยความสะดวกด้านการเกษตร ซึ่งมีความ
สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ข้าวไทย ปี 2563-2567 ที่มีเป้าประสงค์ที่จะแก้ไขปัญหาเรื่องข้าวในระยะยาว
ให้กับชาวนาทั้งประเทศ เพื่อให้มีรายได้เพิ่มมากขึ้น เกิดความมั่นคงในอาชีพและสามารถพึ่งพาตนเองได้
ิ
ิ่
อย่างยั่งยืนในที่สุด โดยขับเคลื่อนการเพมประสิทธิภาพการผลตและคุณภาพผลผลิตข้าวของชาวนา
ตามมาตรการด้านระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ โดยเน้นการลดต้นทุนการผลิต เพิ่มผลผลิต
และคุณภาพข้าว โดยมีการกำหนดเขตที่เหมาะสมต่อการปลูกข้าวแต่ละชนิดพันธุ์ ถ่ายทอดองค์ความรู้
