Page 28 - แผนการใช้ที่ดินเพื่อการผลิตข้าวคุณภาพสูงรายพันธู์ กข43
P. 28
2-16
2.6 สภาวการณ์การผลิตและการตลาด
2.6.1 การผลิต
ข้าวไทยเป็นที่นิยมในตลาดโลกและสร้างรายได้เข้าประเทศมากกว่าสองแสนล้านบาทต่อปี
แต่ในสภาวการณ์ปัจจุบัน ข้าวไทยกำลังเผชิญการแข่งขันที่รุนแรงมากขึ้น โดยเฉพาะจากประเทศ
ผู้ส่งออกข้าวรายใหม่ที่สามารถผลิตข้าวด้วยต้นทุนการผลิตที่ต่ำกว่าประเทศไทย นอกจากนี้การควบคุม
ราคาข้าวไม่สามารถควบคุมได้โดยง่ายเพราะต้องเป็นไปตามกลไกการตลาด ดังนั้นเพื่อเป็นการเพิ่มขีด
ความสามารถในการแข่งขันกับตลาดโลก ข้าวไทยจึงต้องปรับกระบวนการผลิตและการตลาดอย่างครบวงจร
เพื่อแก้ไขปัญหาข้าวในระยะยาว ข้าวไทยไม่ได้เป็นเพียงอาหารจานหลักบนโต๊ะอาหารเท่านั้น
เมื่อผ่านกระบวนการทางเทคโนโลยีและนวัตกรรมขั้นสูง ข้าวไทยจะกลายเป็นผลิตภัณฑ์ที่หลากหลายรูปแบบ
ู้
ไม่ว่าจะเป็นอาหารเฉพาะ (Functional Food) ผลิตภัณฑ์ซุปเปอร์ฟด (Super Food) ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร
หรือผลิตภัณฑ์ที่ไม่ใช่อาหาร เช่น เครื่องสำอางเวชภัณฑ์ หรือ วัสดุทางการแพทย์ เป็นต้น
ในขณะที่โลกกำลังเผชิญกับประเด็นท้าทายในเรื่องของความมั่นคงทางอาหารและพลังงาน
ภาคการเกษตรไทยยังเป็นทวิลักษณ์ระหว่างเกษตรดั้งเดิมและเกษตรสมัยใหม่ เทคโนโลยีการผลิตและ
การบริหารจัดการเป็นหัวใจของการปรับเปลี่ยนเกษตรกรไทย จากที่เคยทำมากได้น้อยไปสู่ทำน้อยได้มาก
ซึ่งข้าวถือเป็นตัวอย่างที่ดี ต่อจากนี้ไปข้าวจะไม่ถูกนำมาใช้สำหรับกินเพื่ออิ่มหรือเพื่อส่งออกไปยัง
ประเทศที่ยากจนเพียงเท่านั้น แต่ต้องเป็นข้าวที่กินเพื่ออร่อยและพัฒนาไปขั้น “กินเพื่อสุขภาพ”
ตอบสนองตลาดสังคมเมืองยุคใหม่ ดังนั้น กระบวนการผลิตข้าวต้องปรับเปลี่ยนจากการผลิตข้าวเชิงปริมาณ
ิ่
มาสู่การผลิตเพื่อเพิ่มคุณภาพและเพมคุณค่าทดแทน
การสร้างคุณค่าและคุณประโยชน์จากข้าว คือ ความสำคัญที่สุดเรื่องหนึ่งของการพัฒนา
ประเทศด้านอาหาร ซึ่งมีความเชื่อมโยงทั้งภาคสังคม วัฒนธรรม เศรษฐศาสตร์ สิ่งแวดล้อม และ
อีกหลายภาคส่วน ตามกรอบนโยบายหลักของประเทศที่ได้กำหนดแผนระยะสั้น ระยะกลาง และระยะยาว
ไว้เพื่อนำไปสู่ความมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน ของชาติ
การสร้างคุณค่าข้าวครบวงจรเป็นความท้าทายที่ทั้งภาครัฐและเอกชนควรร่วมกันศึกษา
และสร้างสรรค์เชื่อมต่อระบบการจัดการเชิงคุณภาพและคุณค่า ตั้งแต่การปลูก การวิจัย การแปรรูป
รวมถึงการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องเพื่อมุ่งรักษาและสร้างคุณค่าที่เป็นประโยชน์
อย่างแท้จริง ตลอดห่วงโซ่คุณภาพของข้าวไทย
ั
โดยทั่วไปปัจจัยในการเลือกใช้พนธุ์ข้าวของประเทศไทยขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อม การคัดเลือก
และการปรับปรุงพันธุ์ นอกจากนี้ยังขึ้นอยู่กับความทนทานต่อโรคและแมลง โดยพันธุ์ที่เกษตรกรนิยมปลูก
ส่วนใหญ่เป็นพันธุ์ที่มีรสชาติดีและให้ผลผลิตสูง ซึ่งพันธุ์ข้าวที่ให้ผลผลิตต่อไร่สูงมีอิทธิพลต่อการตัดสินใจ
เลือกพันธุ์ข้าว ในขณะที่ข้อจำกัดด้านสภาพแวดล้อมเป็นปัจจัยที่มีอทธิพลน้อยที่สุด อนึ่ง ความต้องการ
ิ
ปริมาณข้าวทั้งเพื่อบริโภคในประเทศและเพื่อส่งออกสูงขึ้น เนื่องจากประชากรของโลกเพิ่มขึ้น
ขณะที่ประเทศไทยสามารถผลิตข้าวได้ในหลายนิเวศน์ ปลูกได้ทั้งนาปีและนาปรัง เป็นข้าวพันธุ์ไวต่อช่วงแสง
และพันธุ์ไม่ไวต่อช่วงแสง ทำให้สามารถตอบสนองต่อความต้องการตลาดได้ ประกอบกับข้าวไทย
ั
เป็นที่ยอมรับในคุณภาพมาอย่างต่อเนื่อง นอกจากคณภาพแล้วยังมีการปรับปรุงพนธุ์ข้าวให้มีคุณสมบัติ
ุ
ลดภาวะเสี่ยงของบางโรคได้ เช่น ข้าวพันธุ์ กข43 ที่เป็นพันธุ์ที่มีอมิโลสต่ำ เป็นต้น
