Page 128 - เขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจข้าวนาปรัง

4-2

การศึกษาเพื่อก าหนดเขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจข้าวนาปรัง จากรายงานฉบับนี้ เป็นการ

ขับเคลื่อนการผลิตข้าวนาปรังในระดับต้นน้ า ซึ่งด าเนินการภายใต้กรอบแนวคิดการส่งเสริมเขตนาปรัง
จากความสัมพันธ์เชื่อมโยงของ 3 ปัจจัยส าคัญ ได้แก่ ป่า น้ า และดิน ที่มีการบริหารจัดการในบริบทที่
แตกต่างกัน ดังนี้ (1) เขตพื้นที่ป่าไม้ตามกฎหมายป่าไม้และตามมติคณะรัฐมนตรี ได้แก่ ป่าสงวนแห่งชาติ

อุทยานแห่งชาติ และเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า (2) เขตชลประทานและศักยภาพการจัดสรรน้ าตลอดฤดูกาล
เพาะปลูก (3) พื้นที่ปลูกข้าวนาปรังในปัจจุบัน และ (4) ระดับความเหมาะสมที่ดินส าหรับข้าวนาปรัง ใน
การนี้ จึงได้ก าหนดแนวทางการจัดเขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจข้าวนาปรัง 3 เขต โดยมีหลักเกณฑ์
ดังต่อไปนี้
4.1.1 เขตการใช้ที่ดินข้าวนาปรัง ที่มีความเหมาะสมมาก (ในเขตชลประทาน: Zone I)

(1) พื้นที่เกษตรกรรมอยู่นอกเขตพื้นที่ป่าไม้ตามกฎหมายป่าไม้และตามมติคณะรัฐมนตรี
(2) พื้นที่อยู่ในเขตชลประทานและมีศักยภาพการจัดสรรน้ าตลอดฤดูกาลเพาะปลูก
(3) พื้นที่ปลูกข้าวนาปรังในปัจจุบัน

(4) พื้นที่มีความเหมาะสมของที่ดินส าหรับข้าวนาปรังระดับสูง (S1)
4.1.2 เขตการใช้ที่ดินข้าวนาปรัง ที่มีความเหมาะสมปานกลาง (ในเขตชลประทาน: Zone II)
(1) พื้นที่เกษตรกรรมอยู่นอกเขตพื้นที่ป่าไม้ตามกฎหมายป่าไม้และตามมติคณะรัฐมนตรี
(2) พื้นที่อยู่ในเขตชลประทานและมีศักยภาพการจัดสรรน้ าตลอดฤดูกาลเพาะปลูก

(3) พื้นที่ปลูกข้าวนาปรังในปัจจุบัน
(4) พื้นที่มีความเหมาะสมของที่ดินส าหรับข้าวนาปรังระดับปานกลาง (S2)
4.1.3 เขตการใช้ที่ดินข้าวนาปรัง ที่มีความเหมาะสมน้อย (นอกเขตชลประทาน: Zone III)
(1) พื้นที่เกษตรกรรมอยู่นอกเขตพื้นที่ป่าไม้ตามกฎหมายป่าไม้และตามมติคณะรัฐมนตรี

(2) พื้นที่มีศักยภาพการจัดสรรน้ าตลอดฤดูกาลเพาะปลูก
(3) พื้นที่ปลูกข้าวนาปรังในปัจจุบัน
(4) พื้นที่มีความเหมาะสมของที่ดินส าหรับข้าวนาปรังระดับสูง (S1)

4.2 เขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจข้าวนาปรัง

กระบวนการศึกษาเพื่อก าหนดเขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจข้าวนาปรัง เป็นระยะการแพร่ระบาด

ของไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ระลอกที่ 2 รัฐบาลมีนโยบายสร้างระยะห่างเพื่อลดความเสี่ยง
การแพร่กระจายและการติดเชื้อ (Social Distancing Measure) โดยก าหนดมาตรการท างานจากบ้าน
(Work from Home: WfH) เพื่อลดความหนาแน่นของบุคลากรในสถานที่ท างาน ตลอดจน การจ ากัด

เขตพื้นที่และเวลาการเดินทางออกนอกพื้นที่เสี่ยง (Lock Down Policy) ตั้งแต่เดือนเมษายน-กันยายน
2564 ท าให้แผนการเดินทางเพื่อศึกษาและส ารวจข้าวนาปรังในระดับพื้นที่ไม่สามารถด าเนินการได้
กระบวนการและวิธีการศึกษาเพื่อจัดก าหนดเขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจข้าวนาปรัง จึงมุ่งเน้นการศึกษา
ทบทวนด้านเอกสาร (Documentary Study) โดยอ้างอิงข้อมูลทุติยภูมิจากรายงานที่เกี่ยวข้องเป็นหลัก

ทั้งนี้ ในการวิเคราะห์ข้อมูลการใช้ที่ดิน ซึ่งส ารวจโดยกลุ่มวิเคราะห์สภาพการใช้ที่ดิน กองนโยบายและ
แผนการใช้ที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน ร่วมกับการแปลตีความจากข้อมูลดาวเทียม พบว่าพื้นที่ปลูกข้าวนาปรัง