Page 9 - mize
P. 9
บทที่ 1
บทน า
1.1 หลักการและเหตุผล
สภาวะเศรษฐกิจของโลกปัจจุบันเป็นไปในลักษณะของการแข่งขัน รวมทั้งการผลิตทางด้าน
เกษตรกรรมซึ่งมีผลกระทบโดยตรงต่อเกษตรกร ดังนั้นรัฐบาลจึงมีนโยบายสนับสนุนการเตรียมพร้อม
เพื่อเพิ่มศักยภาพสินค้าเกษตรมุ่งสู่มาตรฐานสากล กระทรวงเกษตรและสหกรณ์เป็นหน่วยงานที่มีภารกิจ
ส าคัญในการพัฒนาการผลิตสินค้าเกษตรให้ได้มาตรฐาน มีประสิทธิภาพเป็นที่ยอมรับในระดับสากล
ภายใต้ยุทธศาสตร์หลักของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ การปรับโครงสร้างสินค้าเกษตรเป็นยุทธศาสตร์
หนึ่งที่มีเป้าหมายที่จะพัฒนาการเกษตร ตั้งแต่การผลิต การแปรรูป และการตลาดแบบครบวงจร
ส าหรับด้านการผลิต ปัจจัยการผลิตที่ส าคัญเบื้องต้น ได้แก่ ที่ดิน กรมพัฒนาที่ดินเป็นหน่วยงานหลัก
มีหน้าที่รับผิดชอบในการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทรัพยากรดินโดยการฟื้นฟูปรับปรุงบ ารุงดินให้มี
ความอุดมสมบรูณ์และมีศักยภาพในการผลิต ตลอดจนมีการก าหนดเขตการใช้ที่ดิน การอนุรักษ์ดิน
และน้ าเพื่อให้มีการใช้ที่ดินอย่างเหมาะสมและยั่งยืน
ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ เป็นพืชเศรษฐกิจที่ส าคัญของไทยที่มีการใช้บริโภคภายในประเทศและการ
ส่งออกมาอย่างยาวนาน แต่พื้นที่เพาะปลูกและผลผลิตภายในประเทศได้ลดลงไปมากจากหลายสาเหตุ
ในขณะที่ความต้องการผลผลิตเพื่อใช้เป็นวัตถุดิบส าหรับอุตสาหกรรมการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ
และใช้ส าหรับการบริโภคภายในครัวเรือนและเพื่อการส่งออกมีเพิ่มขึ้นมาโดยตลอด ไทยจึงต้องพึ่งพา
การน าเข้าจากต่างประเทศ แต่ก็ยังประสบปัญหาผลผลิตที่ไม่ได้มาตรฐานและไม่ปลอดภัยเท่าที่ควร
ในขณะที่เพื่อนบ้านของไทย คือ ลาว กัมพูชา แลเมียนมา ยังมีศักยภาพในการเพิ่มผลผลิต และรัฐบาล
มีนโยบายส่งเสริมการผลิตพืชเพื่อการส่งออก กอปรกับการรวมตัวกันเป็นประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
ซึ่งมีเป้าหมายที่จะเป็นตลาดและฐานการผลิตเดียวกัน (Single Market and Production Base)
จึงเป็นโอกาสของไทยในการขยายฐานการผลิตการค้าและการลงทุน เพื่อน าผลผลิตมาใช้ในการ
เสริมสร้างเสถียรภาพและความมั่นคงทางอาหารอย่างยั่งยืนไทยได้ให้การรับรองแถลงการณ์ว่าด้วยความ
มั่นคงด้านอาหารของอาเซียน ซึ่งแถลงการณ์ดังกล่าวว่าด้วย (1) กรอบนโยบายบูรณาการความมั่นคง
ด้านอาหารของอาเซียน และ (2) แผนกลยุทธ์ความมั่นคงด้านอาหารของอาเซียนที่มุ่งให้มีความร่วมมือ
กันในการแก้ไขปัญหา และความเสี่ยงในการขาดแคลนอาหาร และการเข้าถึง ซึ่งอาหารของประชากร
ที่ส่วนใหญ่ยังยากจนในภูมิภาคอาเซียนความร่วมมือดังกล่าวเพื่อเปิดโอกาสให้ทุกประเทศของอาเซียน
จะต้องเร่งรัดพัฒนาการเพิ่มการผลิตอาหารในประเทศ และเปิดโอกาสให้มีการเข้าไปลงทุนการผลิต
และส่งเสริมการผลิตอาหารเพื่อความมั่นคงทางอาหารของภูมิภาคอย่างยั่งยืน
เนื้อที่ปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ของไทย ประมาณร้อยละ 95 อยู่ในช่วงฤดูฝน โดยปลูกต้นฝนร้อยละ 70
ปลายฝนร้อยละ 25 และร้อยละ 5 ปลูกในช่วงฤดูแล้งในพื้นที่ที่มีแหล่งน้ า ผลผลิตขึ้นกับปริมาณน้ า
ที่ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ได้รับในแต่ละช่วงการเพาะปลูก โดยเฉพาะในช่วงออกดอกติดฝัก หากได้รับน้ าในปริมาณ
ที่ไม่เพียงพอหรือกระทบแล้งในช่วงระยะการเจริญทางล าต้นและใบ ผลผลิตจะลดลง ผลผลิตเฉลี่ย
ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ของไทยอยู่ที่ 640-680 กิโลกรัมต่อไร่ ออกสู่ตลาดกระจุกตัวในช่วงเดือนสิงหาคม
ถึงธันวาคม ท าให้เกิดปัญหาราคาตกต่ าในช่วงดังกล่าวและเกษตรกรได้รับความเดือดร้อน นอกจากนี้
พื้นที่ปลูกกว่าร้อยละ 50 อยู่ในเขตไม่เหมาะสม และอยู่ในพื้นที่ป่า ซึ่งหลายภาคส่วนได้ตระหนัก
เขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ฤดูแล้ง กองนโยบายและแผนการใช้ที่ดิน
