Page 54 - เขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจโกโก้

3-20

3.2 การวิเคราะห์ข้อมูลด้านเศรษฐกิจและสังคม

โกโก้ (Cocoa) เป็นพืชทางเลือกที่คาดการณ์ว่าจะมีการเติบโตของตลาดทั้งในประเทศและ

ต่างประเทศเพิ่มมากขึ้นในอนาคต การผลิตโกโก้ของประเทศไทยในช่วงปี 2559-2563 พื้นที่ยืนต้น

เพิ่มขึ้นร้อยละ 148.16 ต่อปี เพิ่มจาก 150 ไร่ ในปี 2559 เป็น 5,912 ไร่ ในปี 2563 ผลผลิตเพิ่มขึ้น
ร้อยละ 109.04 ต่อปี เพิ่มจาก 45.47 ตัน ในปี 2559 เป็น 859.25 ตัน ในปี 2563 ส าหรับสถานการณ์

ตลาดโกโก้ พบว่า เกษตรกรส่วนใหญ่จะจ าหน่ายผลผลิต (ผลสด) ให้กับบริษัทเอกชนซึ่งได้ท า Contract
Farming กับเกษตรกร โดยมีส านักงานเกษตรและสหกรณ์จังหวัดเป็นหน่วยงานก ากับดูแล ซึ่งทางบริษัท

ได้ท าสัญญารับซื้อผลผลิตกับเกษตรกรในราคาประกัน นอกจากนี้ทางบริษัทได้สนับสนุนด้านองค์ความรู้

เทคโนโลยีการผลิตเพื่อให้เกษตรกรสามารถท าการผลิตได้อย่างมีประสิทธิภาพและได้ผลผลิตที่มีคุณภาพ
ท าให้ได้ราคาดีจึงเป็นแรงจูงใจให้เกษตรกรหันมาปลูกและขยายพื้นที่ปลูกโกโก้เพิ่มมากขึ้น เนื่องจากได้

ราคาตามมาตรฐานและมีแหล่งรับซื้อที่แน่นอน (ส านักงานเศรษฐกิจการเกษตร, 2564)

3.2.1 ต้นทุน รายได้ และผลตอบแทนการผลิต

จากการส ารวจการปลูกโกโก้ในพื้นที่จังหวัดขอนแก่น ล าพูน และอุทัยธานี พบว่า อายุของ

ต้นโกโก้ที่ท าการส ารวจและน ามาวิเคราะห์ข้อมูล มีอายุประมาณ 8 เดือน – 2 ปี 10 เดือน ซึ่งผลผลิตยัง
ไม่มากและไม่ใช่ช่วงอายุที่ต้นโกโก้สามารถให้ผลผลิตได้เต็มศักยภาพ ส่งผลให้ผลผลิตเฉลี่ยต่อไร่ไม่สูง

จนท าให้ผลตอบแทนต่อไร่ของเกษตรกรไม่สูงเท่าที่ควร ต้นทุนการผลิตเฉลี่ยไร่ละ 8,250-12,300 บาท
ผลผลิตเฉลี่ยไร่ละ 350-800 กิโลกรัม ราคาที่เกษตรกรขายได้เฉลี่ยกิโลกรัมละ 5-7 บาท ผลตอบแทน

ไร่ละ 1,750-5,600 บาท ผลตอบแทนสุทธิ (ขาดทุน) ไร่ละ 6,500-6,700 บาท ซึ่งสอดคล้องกับ

การศึกษาดังต่อไปนี้
ส านักงานเศรฐกิจการเกษตรที่ 1 ส านักงานเศรษฐกิจการเกษตร (กันยายน 2564) เรื่อง

โครงการบริหารจัดการการผลิตสินค้าเกษตรตามแผนที่เกษตรเพื่อการบริหารจัดการเชิงรุก (Agri-Map)
พบว่า การวิเคราะห์ต้นทุนการผลิตและผลตอบแทนการผลิตโกโก้ ต้นทุนการผลิตเฉลี่ยไร่ละ 12,286.11

บาท ผลผลิตเฉลี่ยไร่ละ 1,533 กิโลกรัม ราคาที่เกษตรกรขายได้เฉลี่ยกิโลกรัมละ 9.73 บาท

ผลตอบแทนไร่ละ 14,908.43 บาท และผลตอบแทนสุทธิไร่ละ 2,622.32 บาท
ส านักงานเศรฐกิจการเกษตรที่ 3 ส านักงานเศรษฐกิจการเกษตร (กันยายน 2564) เรื่อง

การศึกษาแนวทางการบริหารจัดการสินค้าเกษตรทางเลือกที่มีอนาคต (Future Crops) ตามแผนที่

เกษตรเพื่อการบริหารจัดการเชิงรุก (Agri-Map) ในเขตพื้นที่ส านักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 3
(อุดรธานี หนองคาย บึงกาฬ หนองบัวล าภู เลย สกลนคร นครพนม) พบว่า ต้นทุนการผลิตโกโก้รวม

ไร่ละ 8,869.19 บาท ผลผลิตเฉลี่ยไร่ละ 1,000 กิโลกรัม ราคาเกรดคละที่เกษตรกรขายได้เฉลี่ยกิโลกรัม

ละ 9.75 บาท เกษตรกรจะได้รับผลตอบแทนเฉลี่ยไร่ละ 9,750 บาท และผลตอบแทนสุทธิเฉลี่ยไร่ละ

เขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจโกโก้ กองนโยบายและแผนการใช้ที่ดิน