Page 14 - รายงานประจำปี 2565

รายงานความก้าวหน้าโครงการวิจัย
DYNAMIC of Oil palm plantation in Southern Thailand: DYNAMOST

ภายใต้ความร่วมมือระหว่างกรมพัฒนาที่ดินและสถาบัน IRD, สาธารณรัฐฝรั่งเศส
โดย พันธุ์ทิพย์ ปานกลาง และเนตรนภา กาศวิเศษ

กลุ่มวิเคราะห์สภาพการใช้ที่ดิน

หลักการและเหตุผล:
ปาล์มน ้ามัน เป็นพืชเศรษฐกิจที่ส้าคัญของประเทศไทย โดยมีพื นที่เพาะปลูกและผลผลิตเป็นอันดับ 3 ของโลก
รองจากอินโดนีเซียและมาเลเซีย ซึ่งผลผลิตน ้ามันปาล์มส่วนใหญ่ที่ผลิตได้จะถูกน้ามาใช้ภายในประเทศ โดยน้าไป

ผลิตน ้ามันพืชเพื่อบริโภค และใช้ในการผลิตไบโอดีเซล จากข้อมูลพื นที่ปลูกปาล์มน ้ามันโดยส้านักงานเศรษฐกิจ
การเกษตร (2564) ตั งแต่ปี พ.ศ. 2554 ถึงปี พ.ศ. 2563 พบว่า พื นที่ปลูกปาล์มน ้ามันเพิ่มขึ นจาก 4,087,000 ล้านไร่
เป็น 6,311,000 ล้านไร่ คิดเป็น 54.42 เปอร์เซ็นต์ ในขณะที่ผลผลิตปาล์มน ้ามัน เพิ่มขึ นจาก 10,760,000 ตัน
อยู่ที่ 15,657,000 ตัน คิดเป็น 45.51 เปอร์เซ็นต์ เมื่อเทียบกับพื นที่ปลูกที่มีแนวโน้มเพิ่มขึ นอย่างต่อเนื่อง

เห็นได้ว่า เกษตรกรผู้ปลูกปาล์มน ้ามันยังคงประสบปัญหาด้านการจัดการสวนปาล์มน ้ามัน อีกทั งปัญหาการปลูก
ปาล์มน ้ามันในพื นที่ไม่เหมาะสม
การวิจัยนี จึงเกิดขึ นเพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินเพื่อปลูกปาล์มน ้ามันในพื นที่ภาคใต้
ของประเทศไทย โดยน้าเทคโนโลยีสารสนเทศภูมิศาสตร์มาวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินซึ่งช่วยให้สามารถ

เปรียบเทียบข้อมูลเชิงพื นที่ได้อย่างถูกต้อง ตลอดจนน้าแบบจ้าลอง Land Change Modeler (LCM) มาใช้ในการ
คาดการณ์แนวโน้มการใช้ที่ดินในอนาคต ร่วมกับการส้ารวจด้านเศรษฐกิจและสังคม เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลแนวทางการ
จัดการสวนปาล์มน ้ามันตลอดจนปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจปลูกปาล์มน ้ามันของเกษตรกร เพื่อน้าข้อมูลที่ได้ไป

ศึกษาผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินเพื่อปลูกปาล์มน ้ามัน ส้าหรับการวางแผนการจัดการ
ทรัพยากรที่ดินให้มีความยั่งยืนและเกิดประโยชน์สูงสุดในอนาคต

วัตถุประสงค์:
1. ศึกษาการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินในพื นที่ปลูกปาล์มน ้ามันจังหวัดกระบี่ ตรัง และ

นครศรีธรรมราช ระหว่างปี พ.ศ. 2555-2565
2. ศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงและการใช้ประโยชน์ที่ดินเพื่อปลูกปาล์มน ้ามัน
3. คาดการณ์พื นที่ปลูกปาล์มน ้ามัน ในปี พ.ศ. 2575

ระยะเวลาและสถานที่ด าเนินการ:

ระยะเวลา 2 ปี (พ.ศ. 2565-2566)
สถานที่ด้าเนินการ จังหวัดกระบี่ ตรัง และนครศรีธรรมราช

ผู้ร่วมวิจัย:
1. นางสาวเนตรนภา กาศวิเศษ กองนโยบายและแผนการใช้ที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน

2. นางสาวพันธุ์ทิพย์ ปานกลาง กองนโยบายและแผนการใช้ที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน
3. ผศ.ดร.อุไรวรรณ ทองแกมแก้ว มหาวิทยาลัยทักษิณ วิทยาเขตพัทลุง
4. Dr. Alexis Thoumazeau CIRAD, สาธารณรัฐฝรั่งเศส
5. Dr. Benedict Chambon CIRAD, สาธารณรัฐฝรั่งเศส

12