Page 139 - Cost-Benefit Analysis of agricultural waste management methods

บทที่ 7 ต4นทุนผลตอบแทนจากการจัดการเศษวัสดุเหลือใช4ทางการเกษตร

จากการศึกษาสถานการณ1เศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตรทั้งในและตIางประเทศ พบวIา

การจัดการเศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตรจะมีความแตกตIางกันในบริบทพื้นที่ สำหรับประเทศไทย
จากการศึกษาพบวIา แนวทางการจัดการเศษวัสดุเหลือใชDทางการเกษตรที่เกษตรกรไทยยังคงทำอยูI

นอกเหนือจากการนำไปแปรรูปเป\นผลิตภัณฑ1อื่น ๆ ซึ่งมีขDอจำกัดทางดDานการตลาด ไดDแกI การไถกลบ
การทำปุƒยหมัก การผลิตไฟฟ”าชีวมวล และที่นิยมกันมากที่สุด คือ การเผา ที่นำมาซึ่งป€ญหาดDาน

สิ่งแวดลDอมอยIางตIอเนื่อง ดังนั้น ในการศึกษานี้มีขอบเขตการจัดการวัสดุเหลือใชDทางการเกษตรใน
ทางเลือกอื่น ๆ เพื่อทดแทนการเผา โดยกำหนดใหDมี 3 ทางเลือก คือ (1) การไถกลบ (2) การทำปุƒยแบบ

กลับกอง และ (3) การผลิตไฟฟ”าชีวมวล และคำนวณเพื่อหาความคุDมคIาในการลงทุนของแตIละทางเลือก

จากขDาว ขDาวโพด และอDอย (ซึ่งเป\นขอบเขตการศึกษาในครั้งนี้) การคำนวณตDนทุนผลตอบแทนในแตIละ

ทางเลือกเพื่อทดแทนการเผาทั้ง 3 ทางเลือก มีขDอสมมติดังนี้
1) ระยะเวลาสำหรับวิเคราะห1โครงการเป\นระยะเวลา 25 ปT เนื่องจากการวิเคราะห1ในครั้งนี้

จำเป\นตDองเปรียบเทียบกับทางเลือกอื่น ๆ คือ การทำปุƒยหมักแบบกลับกอง และการผลิตไฟฟ”าชีวมวล
ซึ่งการทำไฟฟ”าชีวมวลมีอายุโครงการ 25 ปT จึงกำหนดอายุโครงการเทIากันในทุกทางเลือก

2) อัตราคิดลดสำหรับกรณีทางเลือกที่ 1 การไถกลบ และทางเลือกที่ 2 การทำปุƒยหมักแบบไมI

กลับกอง มีอัตราคิดลดอยูIที่รDอยละ 6.5 ตามอัตราดอกเบี้ยเงินใหDกูDยืม อัตราดอกเบี้ยลูกคDารายคนชั้นดี
(เกษตรกร และบุคคล) โดยเฉลี่ยปT 2564 ของธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ1การเกษตร (ธกส.)

(ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ1การเกษตร, 2565)
สIวนอัตราคิดลดในกรณีทางเลือกที่ 3 โรงไฟฟ”าชีวมวล จะกำหนดอัตราคิดลดตามอัตรา

ดอกเบี้ยเงินกูDลูกคDารายใหญI โดยเฉลี่ยปT 2564 อยูIที่รDอยละ 5.25 (ธนาคารแหIงประเทศไทย, 2565)

เนื่องจากกิจกรรมทางเลือกนี้เป\นการลงทุนของผูDลงทุนรายใหญI มิใชIเกษตรกรรายยIอย
3) ใชDราคาปT 2564 เป\นปTฐาน

4) ราคาในการซื้อขาย Carbon credit ของทุกกิจกรรมโดยเฉลี่ย ในปT 2564 อยูIที่ระดับ 34.34
บาทตIอ tonCO 2e (องค1การบริหารจัดการก าซเรือนกระจก, 2565)

ทั้งนี้ในสIวนของบทนี้จะนำเสนอ 2 สIวน คือ สIวนที่ (1) การคำนวณปริมาณ CO 2 equivalent

ที่เกิดขึ้นจากการเผาไหมDและจากกิจกรรมในแตIละทางเลือก เพื่อนำผลการศึกษาในสIวนนี้ไปคำนวณ

มูลคIาของการเปลี่ยนแปลงก าซคาร1บอนไดซ1ออกไซด1จากการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการจัดการเศษวัสดุ
เหลือใชDทางการเกษตร (จากเผาไปทางเลือกอื่น ๆ) โดยการคำนวณปริมาณก าซคาร1บอนไดออกไซด1ที่

ปลIอยในแตIละขั้นตอนการผลิตตลอดวัฏจักรชีวิตของผลิตภัณฑ1 หรือ คาร1บอนฟุตพริ้นท1 (carbon

footprint) ของกิจกรรมในแตIละทางเลือกจะใชDวิธีการประเมินแบบวัฏจักรชีวิตของผลิตภัณฑ1 หรือ
Life-Cycle Analysis (LCA) และสIวนที่ (2) การคำนวณความคุDมคIาในการลงทุนในทางเลือกอื่น ๆ

134