Page 11 - กำหนดเขตที่ดินทำกิน โครงการพัฒนาที่ดินบนพื้นที่สูงแบบโครงการหลวง

1

บทนํา

ฐานขอมูลและการกําหนดขอบเขตที่ดินทํากินและวางแผนการใชที่ดิน

พื้นที่โครงการพัฒนาที่ดินบนพื้นที่สูงแบบโครงการหลวง (ขยายผลโครงการหลวง)

หลักการและเหตุผล
พ.ศ.2512 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลเดช รัชกาลที่ 9 ทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ
ตั้งมูลนิธิโครงการหลวง ทรงมีวัตถุประสงคเพื่อพัฒนาชีวิตความเปนอยูของชาวไทยภูเขา ลดการปลูกพืช
เสพติด และฟนฟูสภาพปาตนน้ําลําธาร โครงการหลวงไดดําเนินงานวิจัยและพัฒนาอยางตอเนื่อง
ผลงานวิจัยดังกลาวไดนําไปถายทอดแกชาวไทยภูเขาในพื้นที่โครงการหลวงทั้งหมด 38 แหงในพื้นที่ 5
จังหวัดภาคเหนือตอนบน สงผลใหชาวไทยภูเขาในพื้นที่โครงการหลวงมีชีวิตและความเปนอยูที่ดีขึ้น เมื่อ
เปรียบเทียบกับชาวไทยภูเขาในพื้นที่สูงสวนใหญ อยางไรก็ตามการพัฒนาพื้นที่สูงมิใชถูกจํากัดใหมีแค

พื้นที่โครงการหลวงเทานั้น จําเปนตองขยายขอบเขตใหครอบคลุมพื้นที่สูงสวนอื่นๆ ที่ยังไมไดรับการ
พัฒนา จึงไดมีการนําผลสําเร็จของโครงการหลวงไปพัฒนาในพื้นที่สูงอื่นๆ ซึ่งเรียกโครงการนี้วา
“โครงการขยายผลโครงการหลวง”
โครงการขยายผลโครงการหลวง มียุทธศาสตรมุงขยายผลความสําเร็จของโครงการหลวงไป
สูชุมชนบนพื้นที่สูงของประเทศ เพื่อแกปญหาในระดับพื้นที่ตามยุทธศาสตรของจังหวัดและชุมชนโดย
นําองคความรูและตนแบบการพัฒนาที่ยั่งยืนจากโครงการหลวงไปปรับใช เพื่อกอใหเกิดการสราง
เศรษฐกิจชุมชนตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง ใหมีความเหมาะสมกับสภาพเศรษฐกิจสังคมทองถิ่นและ

สภาพแวดลอม การฟนฟูทรัพยากรธรรมชาติ ความอุดมสมบูรณของดินและปองกันการชะลางพังทลาย
ของหนาดินบนพื้นที่สูง ตลอดจนการเสริมสรางกระบวนการมีสวนรวมของชุมชนและการพัฒนาองคกร
ของชุมชนใหเขมแข็ง เพื่อเปนกลไกการพัฒนาในอนาคต
การนําองคความรูและผลสําเร็จของโครงการหลวง เพื่อนําไปใชในการพัฒนาพื้นที่สูงบริเวณอื่นๆ
จําเปนตองทราบถึงขอมูลพื้นฐาน สภาพปญหา ความตองการของชุมชน ตลอดจนทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่งแวดลอมของพื้นที่ ดังนั้นการจัดทําฐานขอมูลเพื่อกําหนดขอบเขตการใชที่ดินทํากินและ
รางแผนการใชที่ดิน ซึ่งเปนผลที่ไดจากการศึกษาและวิเคราะหสถานภาพของทรัพยากรธรรมชาติ
ดานทรัพยากรดิน ทรัพยากรน้ํา ทรัพยากรปาไม ลักษณะการใชประโยชนที่ดิน รวมกับขอกฎหมาย
ที่เกี่ยวของภายในพื้นที่และนโยบายของรัฐที่เกี่ยวของกับการใชพื้นที่ ภาวะเศรษฐกิจ สังคมการมีสวนรวม

ของชุมชนและภาครัฐ พิจารณาจัดทํารางแผนการใชที่ดินตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง โดยคํานึงถึง
การใชที่ดินตามศักยภาพของพื้นที่อยางยั่งยืน เพื่อการรักษาดุลยภาพของลักษณะทางนิเวศวิทยาและ
การอนุรักษธรรมชาติเปนหลัก ซึ่งจะเปนขอมูลพื้นฐานที่สําคัญสําหรับเจาหนาที่ของหนวยงานราชการ
องคกรตางๆ ที่รวมปฏิบัติงานแบบบูรณาการในพื้นที่ สามารถนําไปใชเปนกรอบในการพิจารณากําหนด
แผนงานการพัฒนาพื้นที่ ไดอยางมีประสิทธิภาพ ถูกตองเหมาะสมสอดคลองกับสภาพพื้นที่ ซึ่งจะทําให
เกิดการนําองคความรูและตนแบบของการพัฒนาที่ยั่งยืนจากโครงการหลวงสูการพัฒนาพื้นที่สูงบริเวณอื่นๆ
ประสบผลสําเร็จตามเปาหมายที่ตั้งไว