Page 49 - beans

3-5

3.1.2 คุณภาพทรัพยากรที่ดิน

1) คุณภาพที่ดิน (land quality) คือ คุณสมบัติของดินที่ค านึงถึงองค์ประกอบของ

สภาพสิ่งแวดล้อมที่อยู่โดยรอบ เช่น สภาพภูมิอากาศ สภาพพื้นที่ พืชพรรณธรรมชาติ สิ่งมีชีวิตและ
การใช้ประโยชน์ที่ดิน เป็นต้น โดยทั่วไปการประเมินคุณภาพที่ดินทางกายภาพจะประเมินสอดคล้องกับ

หน่วยที่ดินของแต่ละพื้นที่จะมีรายละเอียดเฉพาะ ซึ่งในการศึกษานี้ใช้คุณภาพที่ดินจ านวน 8 ชนิด ซึ่ง

สามารถจัดล าดับความส าคัญของคุณภาพที่ดินดังกล่าวได้ดังนี้
(1) สภาวะการหยั่งลึกของราก (rooting condition: r) คุณลักษณะที่ดินที่เป็นตัวแทน

ได้แก่ ความลึกของดิน ความลึกของระดับน้ าใต้ดิน และชั้นการหยั่งลึกของรากพืช (root penetration classes)

(2) ความเป็นประโยชน์ของออกซิเจนต่อรากพืช (oxygen availability to root: o)
คุณลักษณะที่ดินที่เป็นตัวแทน ได้แก่ สภาพการระบายน้ าของดิน

(3) การมีเกลือมากเกินไป (excess of salts: x) คุณลักษณะที่ดินที่เป็นตัวแทน ได้แก่
ปริมาณเกลืออิสระที่สะสมมากเกินพอ จนเป็นอันตรายต่อการเจริญเติบโตของพืช

(4) ความเสียหายจากการกัดกร่อน (e) (erosion hazard: e) คุณลักษณะที่ดินที่เป็น

ตัวแทน ได้แก่ ความลาดชันของพื้นที่และปริมาณดินที่สูญเสีย
(5) ศักยภาพการใช้เครื่องจักร (potential for mechanization: w) คุณลักษณะที่ดินที่

เป็นตัวแทน ได้แก่ ความลาดชันของพื้นที่ ปริมาณหินโผล่ ปริมาณก้อนหิน และการมีเนื้อดินเหนียวจัด
(6) ปริมาณสารพิษในดิน (soil toxicities: z) คุณลักษณะที่ดินที่เป็นตัวแทน ได้แก่

ระดับความลึกของชั้น jarosite และความเป็นกรด-ด่างของดิน

(7) ความจุในการดูดยึดธาตุอาหาร (nutrient retention capacity: n) คุณลักษณะ
ที่ดินที่เป็นตัวแทน ได้แก่ ความจุในการแลกเปลี่ยนประจุบวก (CEC) และความอิ่มตัวด้วยประจุบวกที่

เป็นด่าง (BS)

(8) ความเป็นประโยชน์ของธาตุอาหาร (nutrient availability: s) คุณลักษณะ
ที่ดินที่เป็นตัวแทน ได้แก่ ความอุดมสมบูรณ์ของดิน

2) หน่วยที่ดิน (Land Unit) การจัดท าหน่วยที่ดินส าหรับพืชเศรษฐกิจพืชตระกูลถั่วฤดูแล้ง
เป็นการก าหนดขอบเขตของหน่วยที่ดิน (land unit) ที่มีศักยภาพในการผลิตพืชในฤดูแล้ง ซึ่งจะพิจารณา

เฉพาะในพื้นที่ของการพัฒนาแหล่งน้ าหรือโครงการชลประทาน (I) เท่านั้น น ามาวิเคราะห์ร่วมกับสภาพ

พื้นที่และทรัพยากรดิน โดยใช้ข้อมูลสมบัติทางกายภาพและทางเคมีของดิน เช่น การระบายน้ า ความลึก
ของดิน ปฏิกิริยาดิน ความอุดมสมบูรณ์ของดิน ความจุในการแลกเปลี่ยนประจุบวก ความอิ่มตัวด้วย

เขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจพืชตระกูลถั่วฤดูแล้ง (ถั่วเขียว ถั่วเหลือง ถั่วลิสง) กองนโยบานและแผนการใช้ที่ดิน