Page 132 - beans

4-24

4.4 สรุปและข้อเสนอแนะ

การก าหนดเขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจพืชฤดูแล้งตระกูลถั่ว เป็นผลจากการศึกษา ทบทวน

ประมวล วิเคราะห์ และสังเคราะห์ข้อมูล ภายใต้กรอบนโยบายและยุทธศาสตร์ระดับต่าง ๆ และข้อมูล
เชิงกายภาพที่ดินจากฐานข้อมูลกรมพัฒนาที่ดิน และจากการศึกษาส ารวจระดับพื้นที่เชิงประจักษ์

เพื่อประเมินสภาพแวดล้อม เศรษฐกิจ และสังคม ในช่วงเวลาที่เหมาะสม ตามหลักวิชาการ FAO

Framework 1983 และการซ้อนทับข้อมูลโดยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ สรุปผลได้ดังนี้

1) พื้นที่ปลูกพืชตระกูลถั่ว (ถั่วเขียว ถั่วเหลือง และถั่วลิสง) ทั่วประเทศเนื้อที่รวม 9,452,044 ไร่

สามารถจัดชั้นความเหมาะสมที่ดิน 2 ระดับ คือ ระดับความเหมาะสมมาก 297,003 ไร่ คิดเป็นสัดส่วน
ร้อยละ 3.14 ของเนื้อที่เขตการใช้ที่ดินที่มีความเหมาะสมมาก (Z-I) และระดับความเหมาะสมปานกลาง

9,155,040 ไร่ คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 96.86 ของเนื้อที่เขตการใช้ที่ดินที่มีความเหมาะสมปานกลาง (Z-II)

2) เขตการใช้ที่ดินที่มีความเหมาะสมมาก (Z-I) พบจังหวัดเพชรบุรี เป็นเพียงจังหวัดเดียวที่มี

เนื้อที่ในเขตนี้ส าหรับถั่วเขียว 420 ไร่ คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 0.14 ของเนื้อที่เขตการใช้ที่ดินที่มี
ความเหมาะสมมาก (Z-I) และจังหวัดล าปาง เป็นเพียงจังหวัดเดียวที่มีเนื้อที่ในเขตนี้ส าหรับถั่วเหลือง

296,583 ไร่ คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 99.86 ของเนื้อที่เขตการใช้ที่ดินที่มีความเหมาะสมมาก (Z-I)

โดยไม่พบว่าพื้นที่เขตนี้มีความเหมาะสมส าหรับถั่วลิสง

3) เขตการใช้ที่ดินที่มีความเหมาะสมปานกลาง พบมีความเหมาะสมส าหรับถั่วเขียว ถั่วเหลือง

และถั่วลิสง กระจายทั่วไปในพื้นที่ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคกลาง ยากเว้นภาคใต้

4) การก าหนดเขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจตระกูลถั่ว (ถั่วเขียว ถั่วเหลือง และถั่วลิสง) มี

ความสอดคล้องกับเป้าหมายพื้นที่เกษตรกรรมยั่งยืน 10 ล้านไร่ ภายใต้ยุทธศาสตร์กระทรวงเกษตรและ
สหกรณ์ ระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2560–2579) หากมีการด าเนินการจะส่งผลให้ประเทศไทยเป็นแหล่ง

ความมั่นคงทางอาหาร (Food Security) ระดับภูมิภาคอาเซียน สนับสนุนนโยบายเศรษฐกิจสีเขียว

รูปแบบ BCG และการบรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs 2030)

อย่างไรก็ตาม การศึกษามีข้อเสนอแนะเพื่อการขับเคลื่อนให้เขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจตระกูล

ถั่วฤดูแล้ง (ถั่วเหลือง ถั่วเขียว และถั่วลิสง) บังเกิดผลเชิงประจักษ์ โดยการผลักดันให้ประเทศ
มีบทบัญญัติและการบังคับใช้กฎหมายว่าด้วยการคุ้มครองศักยภาพที่ดินเพื่อการเกษตร (Agriculture

Zoning Act) ซึ่งนอกจากจะเป็นมาตรการคุ้มครองที่ดินที่มีศักยภาพด้านการเกษตร ให้การใช้ที่ดิน
เป็นไปตามขอบเขตที่ก าหนด มีความเหมาะสมตามศักยภาพและสมรรถนะแล้ว ยังเป็นเครื่องมือ

การรักษาที่ดินเพื่อเกษตรกรรมไว้เป็นมรดกถ่ายทอดส าหรับทายาทเกษตรกรซึ่งมีสังคมและวัฒนาธรรม

ระดับภูมิปัญญาไทย เกิดความรักหวงแหนที่ดิน ป้องกันเปลี่ยนแปลงสิทธิในที่ดินจากการกว้านซื้อโดย

เขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจพืชตระกูลถั่วฤดูแล้ง (ถั่วเขียว ถั่วเหลือง ถั่วลิสง) กองนโยบานและแผนการใช้ที่ดิน